Khen ngợi Putin hết lời, Trump hứng bão chỉ trích

Ứng viên tổng thống Mỹ đảng Cộng hòa Donald Trump trao đổi với người dẫn chương trình Matt Lauer tại diễn đàn của NBC tối 7/9. Ảnh: AP

Ban vận động tranh cử của ứng viên tổng thống Mỹ đảng Cộng hòa Donald Trump hôm 8/9 tái khẳng định sự ủng hộ đặc biệt dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.

"Tôi nghĩ Vladimir Putin là một lãnh đạo mạnh mẽ hơn ở nước ông ấy so với Tổng thống Barack Obama ở đất nước chúng ta", Thống đốc bang Indiana Mike Pence, ứng viên phó tổng thống đảng Cộng hòa, nhận xét trong cuộc phỏng vấn với kênh CNN.

Ông bênh vực tỷ phú Mỹ bằng cách ủng hộ lời khen ngợi mới đây nhất mà Trump dành cho vị lãnh đạo nước Nga tại Diễn đàn Tổng tư lệnh, chuyên thảo luận các vấn đề an ninh, do đài truyền hình NBC tổ chức tối 7/9. Trump đã ca ngợi Tổng thống Nga Putin là một lãnh đạo "vượt xa" Tổng thống Mỹ Obama.

Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Hillary Clinton đã chỉ trích gay gắt Trump vì lời khẳng định Putin là lãnh đạo giỏi hơn Obama. Bà gọi những phát ngôn mà ông đưa ra là "sự xúc phạm người dân cũng như tổng tư lệnh nước Mỹ".

Cũng tại sự kiện, Trump còn hai lần buông lời chê bai các tướng quân đội Mỹ. Ông thậm chí tuyên bố sẽ sa thải toàn bộ bộ máy lãnh đạo quân sự của Mỹ hiện nay. Nhà tài phiệt New York cũng nói bóng gió về việc các quan chức tình báo Mỹ gần đây đã chuyển cho ông một báo cáo mật về các mối đe dọa đối với nước Mỹ nhưng ông Obama không để tâm tới tài liệu này.

Phe Cộng hòa chống chế

Giới chuyên gia đánh giá cách Trump nói chuyện tại Diễn đàn Tổng tư lệnh vượt xa khỏi những giới hạn truyền thống đối với một bài diễn văn chính trị ở Mỹ. Cũng như những phát biểu bạo miệng, gây kích động trước đây, ông một lần nữa khiến các thành viên đảng Cộng hòa phải vội vàng chống chế cho những gì mà rất nhiều người nhận định là không thể bào chữa được.

"Vladimir Putin... không có cùng lợi ích với chúng ta", Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan phát biểu trước các phóng viên tại Washington ngày 8/9. Ông cáo buộc chính quyền Putin đã "thực hiện các vụ tấn công mạng" nhằm vào "hệ thống chính trị Mỹ", ám chỉ vụ tấn công ăn cắp tài liệu từ máy chủ Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ (DNC). Nhiều quan chức Mỹ tin rằng thủ phạm đứng sau vụ việc là các cơ quan tình báo Nga.

Tại diễn đàn của NBC diễn ra một ngày trước, Trump phản bác việc quy tội cho Putin, đồng thời nhấn mạnh vẫn chưa thể xác định rõ thủ phạm là ai.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn đài truyền hình nhà nước Nga RT, tỷ phú New York còn khẳng định không có khả năng Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ.

Theo giới phê bình, Trump dường như đang xem việc cải thiện quan hệ với Điện Kremlin là trọng tâm trong chương trình vận động tranh cử. Đây là động thái chưa từng thấy ở một ứng viên đảng Cộng hòa nào kể từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh đến nay.

Nhiều lần lên tiếng chỉ trích dữ dội các nước ở châu Á, Mỹ Latin và Trung Đông nhưng Trump lại liên tục khen ngợi chính quyền Putin. Ông khen Putin kiểm soát chặt chẽ xã hội Nga và tỏ ý rằng ông sẽ không bảo vệ các nước thuộc Khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở vùng Baltic vốn trước đây nằm trong quỹ đạo ảnh hưởng của Nga.

Ông còn thuê Paul Manafort, một người có mối quan hệ gần gũi với các nhóm thân Nga ở Ukraine, làm chủ tịch ban vận động tranh cử trong một khoảng thời gian.

Tại một cuộc họp báo trong mùa hè vừa qua, ông hối thúc Nga tấn công các email của Clinton để tìm những nội dung mà Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) có thể bỏ sót.

Giới quan sát nhận xét tất cả những phát biểu thân thiện của Trump về Putin và nước Nga đang gây bối rối cho các nghị sĩ đảng Cộng hòa, những người lâu nay vẫn ngờ vực việc Moscow đứng sau vụ tấn công máy chủ DNC.

Phe Dân chủ hân hoan

Các thành viên đảng Dân chủ, từng sững sờ trước những lời lẽ bạo miệng mới đây của Trump, đang hân hoan trước cơ hội mới để tô vẽ chân dung ứng viên chạy đua vào Nhà Trắng đảng Cộng hòa như một người không đủ phẩm chất trở thành tổng thống.

Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Harry Reid và hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Charles B. Rangel, hai trong số nghị sĩ thẳng thắn và phục vụ lâu nhất tại quốc hội, cũng bất ngờ trước những phát biểu của Trump về Putin.

"Bạn có thể tưởng tượng được một người đang tranh cử tổng thống Mỹ lại thừa nhận công khai rằng ông ta thích Putin hơn Obama. Làm sao lại có chuyện này được chứ?", thượng nghị sĩ Reid tỏ thái độ sửng sốt.

Tuy vậy, một bộ phận thành viên đảng Dân chủ khác lại nhận thấy các phát biểu của Trump về Putin là một vận may trong bối cảnh dư luận đang săm soi vụ bê bối xung quanh việc Clinton sử dụng email cá nhân khi bà còn là ngoại trưởng Mỹ.

Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Joseph Crowley gọi việc Trump đề xuất Nga tấn công email của Clinton là "phản quốc bằng lời nói" và cho rằng "cái miệng huyên thuyên" của Trump sẽ làm hại ông ấy.

Clinton cũng không bỏ lỡ cơ hội để công kích Trump. Tại một cuộc họp báo hôm 8/9, Clinton nhắc đến vị tổng thống đáng kính nhất của đảng Cộng hòa khi chỉ trích Trump.

"Ronald Reagan sẽ nói gì về một ứng viên đảng Cộng hòa chê bai các tướng lĩnh Mỹ và ban phát những lời khen tặng dành cho tổng thống Nga?", bà đặt câu hỏi.

Tuy nhiên, Trump vẫn không cho thấy bất kỳ dấu hiệu thể hiện sự hối tiếc nào về những phát biểu của mình. Trong một thông báo cáo chí sau đó, Jason Miller, cố vấn truyền thông cao cấp cho Trump, còn nói rằng các chỉ trích từ Clinton chỉ là "những đòn công kích trong tuyệt vọng của một cuộc vận động tranh cử đang chao đảo dữ dội mà kết quả đã được thể hiện qua các cuộc khảo sát".

Trump dường như chỉ tập trung vào những tin tức tích cực về Diễn đàn Tổng tư lệnh của NBC. Ông viết trên mạng xã hội Twitter: "Thật tuyệt, các bài đánh giá đã xuất hiện - cảm ơn các bạn".

Xem thêm: Putin - hình mẫu tổng thống cứng rắn Trump theo đuổi

Hồng Vân