Chiến hạm Aegis duy nhất của châu Âu

Theo Military Today, đầu năm 1980, Hải quân Tây Ban Nha xác định cần phát triển một tàu khu trục nhỏ mới cho nhiệm vụ hộ tống. Đến năm 1983, nước này tham gia vào sáng kiến khinh hạm tương lai NFR-90. Theo đó, 8 thành viên chủ chốt của NATO sẽ cùng phát triển một loại tàu chiến.

Tuy nhiên, dự án NFR-90 bị hủy bỏ vào năm 1989, 8 nước tham gia ban đầu tự phát triển tàu chiến mới theo yêu cầu riêng của mỗi nước. Điều này dẫn đến sự phát triển khinh hạm F-100, còn gọi lớp Alvaro de Bazan ở Tây Ban Nha.

Tây Ban Nha muốn tạo ra một chiến hạm công nghệ cao nhằm nâng cao sức mạnh tác chiến cho hải quân nước này. Năm 1994, Tây Ban Nha ký thỏa thuận hợp tác với Đức và Hà Lan cùng phát triển F-100. Điểm khác biệt trong thỏa thuận này so với dự án NFR-90 là các nước chỉ hợp tác phát triển thiết kế thủy động lực học cho tàu.

Chiếc đầu tiên được đặt theo tên Đô đốc Alvaro de Bazan (vị chỉ huy hải quân Tây Ban Nha chưa từng bị đánh bại trong giai đoạn 1526-1588). Tàu được hạ thủy vào năm 2000, đưa vào hoạt động từ năm 2002. Tổng cộng có 5 tàu đã hoàn thành và bàn giao cho Hải quân Tây Ban Nha.

Aegis châu Âu

Khinh hạm lớp Alvaro de Bazan được thiết kế ưu tiên cho nhiệm vụ phòng không, bảo vệ lực lượng viễn chinh, chống ngầm, phòng thủ chống máy bay tầm xa và đánh chặn tên lửa. Tàu được trang bị hệ thống kiểm soát, chỉ huy tiên tiến có thể hoạt động như một kỳ hạm.

Khinh hạm F-100 có chiều dài 146,7 m, rộng 18,6 m, mớn nước 4,9 m, lượng choán nước đầy tải 5.853 tấn. Ảnh: Military Today

Cảm biến chính của tàu là radar quét mạng pha hoạt động theo từng giai đoạn AN/SPY-1D của hệ thống chiến đấu tối tân Aegis do Mỹ chế tạo. Hải quân Tây Ban Nha là lực lượng thứ 3 trên thế giới ngoài Mỹ được trang bị loại radar tối tân này.

Aegis là hệ thống chiến đấu tích hợp được thiết kế để đối phó với một loạt các mối đe dọa khác nhau trên biển như máy bay cánh cố định, máy bay không người lái, tên lửa, vũ khí dẫn đường công nghệ cao, tàu chiến mặt nước và tàu ngầm đối phương.

Radar SPY-1D có thể phát hiện hàng trăm mục tiêu ở cự ly 300 km, sau đó truyền dữ liệu cho hệ thống máy tính Aegis để phân loại, đánh giá và kích hoạt vũ khí phù hợp để tiêu diệt mục tiêu. Ngoài ra, các khinh hạm lớp Alvaro de Bazan còn được trang bị liên kết dữ liệu chiến thuật Link 11 cho phép chia sẻ dữ liệu an toàn giữa các tàu, giúp tác chiến hiệu quả hơn.

Ngoài ra, tàu còn có radar tìm kiếm mục tiêu mặt nước AN/SPS-67 hoạt động ở băng tần C, tầm trinh sát 104 km. Khinh hạm F-100 sử dụng bộ định vị thủy âm Raytheon DE 1160 để dò tìm tàu ngầm đối phương.

Tàu sử dụng hệ thống điều khiển hỏa lực Dorna, gồm một radar hoạt động ở băng tần K, trạm cảm biến quang – hồng ngoại và hệ thống định tầm bằng laser. Hệ thống này sẽ kiểm soát hoạt động của pháo hạm và pháo phòng không trên tàu.

Vũ khí tương đương tàu khu trục

Vũ khí trang bị trên tàu gồm: 48 ống phóng thẳng đứng (VLS) Mk41 do Mỹ chế tạo. Mk41 được trang bị kết hợp tên lửa hải đối không SM-2MR, tầm bắn 70 km và RIM-162 ESSM, tầm bắn 50 km. Cơ số tên lửa mang theo 32 SM-2 và 64 ESSM. Với 96 tên lửa phòng không, khinh hạm F-100 sở hữu khả năng phòng không cực mạnh, không kém các tàu khu trục.

Khinh hạm F-100 bên cạnh tàu sân bay của Mỹ trong một cuộc tập trận chung. Ảnh: Military Today

8 tên lửa chống hạm RGM-84 Harpoon, lô II, tầm bắn 120 km, mang theo đầu đạn nặng 220 kg. Tên lửa được dẫn hướng đến mục tiêu kết hợp quán tính, radar chủ động hoặc cảm biến hồng ngoại giai đoạn cuối.

Tàu được vũ trang pháo hạm Mk45 127 mm. Pháo có tầm bắn tối đa 23,6 km. Hai hệ thống phòng thủ tầm cực gần FABA Meroka 2B, cỡ nòng 20 mm. Hai bên hông tàu được lắp cụm phóng ngư lôi chống ngầm hạng nhẹ Mk32.

Nhiệm vụ săn tìm – tiêu diệt tàu ngầm còn có sự hỗ trợ của trực thăng chống ngầm SH-60B Seahawk. Trực thăng này có thể thả phao định vị thủy âm AN/SQQ-28 LAMPS III để dò tìm tàu ngầm đối phương.

Tàu sử dụng hệ thống động lực CODOG (kết hợp diesel và tuabin khí) với tổng công suất 59.568 mã lực, tốc độ tối đa 28 hải lý/giờ, dự trữ hành trình 4.500 hải lý. Thủy thủ đoàn 250 người.

Các chuyên gia quân sự cho rằng, với hệ thống vũ khí mạnh mẽ, khinh hạm F-100 có thể xếp vào danh sách tàu khu trục. Tuy nhiên, Hải quân Tây Ban Nha định danh tàu thuộc loại tàu khu trục nhỏ có thể vì lý do chính trị.