VAFI: Một năm lên 4 chức, Vũ Quang Hải lập kỷ lục về tốc độ thăng chức?

Sau khi không thỏa mãn với văn bản trả lời từ Bộ Công Thương, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) sáng nay (17/8) đã có công văn gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra Chính phủ (là các đơn vị soạn thảo Luật Doanh nghiệp và Luật Phòng chống tham nhũng) đề nghị giải đáp những vấn đề tồn tại trong bổ nhiệm nhân sự chủ chốt tại Tổng công ty cổ phần Bia - Rượu - NGK Sài Gòn (Sabeco).

Theo khẳng định của VAFI, việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải (con trai ông Vũ Huy Hoàng, nguyên Bộ trưởng Bộ Công Thương) làm thành viên Hội đồng quản trị Sabeco là trái với Luật Doanh nghiệp năm 2005, năm 2014. Đồng thời, theo VAFI, việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải làm thành viên HĐQT kiêm Phó Tổng giám đốc Sabeco vi phạm Luật Phòng chống tham nhũng (2005).

Hơn hai tháng trước đó, Hiệp hội này đã có nhiều văn bản gửi trực tiếp Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan phản ánh vấn đề trên, tuy nhiên, đến nay theo ghi nhận của VAFI thì những kiến nghị mà hiệp hội đưa ra "hầu như không được lãnh đạo Bộ Công Thương tiếp thu".

Ngay đầu văn bản tham vấn Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra Chính phủ, lãnh đạo VAFI đã không giấu bức xúc, đặt câu hỏi: "Bộ KHĐT với chức năng là cơ quan tham mưu soạn thảo Luật Doanh nghiệp, giám sát thi hành Luật Doanh nghiệp xin trả lời việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải có đúng Luật Doanh nghiệp hay không?".

Đồng thời, hiệp hội này cũng muốn được Thanh tra Chính phủ với chức năng soạn thảo và giám sát việc thi hành Luật Phòng chống tham nhũng đưa ra lời giải đáp "quy trình bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải làm Thành viên Hội đồng quản trị kiêm Phó Tổng giám đốc Sabeco có mang tính vụ lợi hay không và có vi phạm Luật Phòng chống tham nhũng năm 2005 hay không?".

Theo VAFI, việc Sabeco thực hiện bầu Vũ Quang Hải vào HĐQT tổng công ty này thông qua lấy ý kiến bằng văn bản là sai luật

"Quy trình bổ nhiệm Vũ Quang Hải mang đậm tính vụ lợi và phạm luật"

Lãnh đạo VAFI khẳng định, "quy trình bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải mang đậm tính vụ lợi và hành vi này bị nghiêm cấm theo Luật Phòng chống tham nhũng năm 2005". Cụ thể, trong thời gian ngắn ngủi ở Cục Xúc tiến thương mại với vai trò là Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ xuất khẩu, Vũ Quang Hải còn được ưu ái bổ nhiệm chức danh Kiểm soát viên (KSV) Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba). Việc bổ nhiệm này, theo VAFI, là hoàn toàn phi lý, sai luật và cũng mang tính vụ lợi.

Và để dẫn chứng cho quan điểm trên, VAFI dẫn chiếu: Theo Điểm 1e Điều 3 qui định về tiêu chuẩn điều kiện bổ nhiệm thành viên Ban kiểm soát của Nghị định số 66/2011/NĐ-CP ngày 1/8/2011 quy định việc áp dụng Luật cán bộ, công chức đối với các chức danh lãnh đạo, quản lý công ty TNHH MTV do Nhà nước làm chủ sở hữu thì việc bổ nhiệm kiểm soát viên (KSV) phải tuân thủ quy định tại Điều 122 Luật Doanh nghiệp 2005 và các quy định khác của pháp luật.

Điểm 1b Điều 122 Luật Doanh nghiệp 2005 quy định : "Thành viên BKS không phải là vợ hoặc chồng, cha, cha nuôi, mẹ, mẹ nuôi, con, con nuôi, anh,chị, em ruột của thành viên HĐQT, giám đốc hoặc Tổng giám đốc và người quản lý khác". Trong khi đó, ông Vũ Huy Hoàng lúc đó là Bộ trưởng Bộ Công Thương, là người đại diện quản lý vốn cao nhất có quyền bổ nhiệm các thành viên HĐQT. VAFI kết luận: "Rõ ràng việc bổ nhiệm Vũ Quang Hải là không đúng luật".

Theo VAFI, để làm được thành viên Ban Kiểm soát tại các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước, ngoài bằng cấp về tài chính còn đòi hỏi KSV phải có nhiều kinh nghiệm quản lý vốn và tài sản Nhà nước và để đạt được trình độ đó nhanh nhất phải mất 3 năm. KSV phải mất thời gian cập nhật kiến thức và chế độ chính sách của Nhà nước liên quan đến nhiều lĩnh vực từ quản lý tài chính kế toán, luật doanh nghiệp, bất động sản, xây dựng, chế độ chính sách về tiền lương... Với trường hợp bổ nhiệm Vũ Quang Hải, VAFI "tin rằng xuất phát điểm là ít có kiến thức quản lý Nhà nước về những nội dung nêu trên".

VAFI đặt vấn đề: "Thực chất của việc bổ nhiệm Vũ Quang Hải làm thành viên Ban kiểm soát Vinataba là gì?", đồng thời đưa ra câu trả lời: "Nhằm có cơ sở để thăng hàm Phó Vụ trưởng và đẩy Vũ Quang Hải vào diện quy hoạch cán bộ lãnh đạo của Bộ Công Thương".

"Để tránh chuyện lạm quyền, vụ lợi, sao ông Hải không phỏng vấn thi tuyển?"

Hiệp hội này cũng khẳng định thêm rằng, "việc điều động Vũ Quang Hải về Sabeco hay dưới dạng Sabeco tha thiết xin Vũ Quang Hải đều mang đậm tính chất vụ lợi".

"Chỉ hơn 1 năm ở Bộ Công Thương, Vũ Quang Hải được lên 4 chức: Chức danh KSV của một tập đoàn kinh tế lớn là Vinataba, chức danh Phó Vụ trưởng, chức danh thành viên HĐQT kiêm Phó Tổng giám đốc Sabeco - Đây là một kỷ lục về tốc độ thăng chức?", VAFI bình luận.

Ngoài ra, theo nhận định của hiệp hội, nguyên Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã vi phạm Luật Phòng chống tham nhũng ở hành vi “lạm quyền trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi”, theo Điểm 1 Điều 10 của luật này.

Nói về việc Vũ Quang Hải về Sabeco, VAFI đặt câu hỏi: Nếu Vũ Quang Hải "đi làm thuê" cho Sabeco như chia sẻ của ông Hải trên truyền thông, thì để tránh chuyện lạm quyền, vụ lợi, ông Hải chỉ cần chấm dứt hợp đồng với Cục Xúc tiến thương mại và đến Sabeco làm thủ tục phỏng vấn thi tuyển chứ đâu cần Quyết định điều động cán bộ của Bộ Công Thương?

Hiệp hội này lập luận thêm: Để quản lý vốn nhà nước tại các công ty cổ phần, bộ ra quyết định cử người đại diện ủy quyền và có công văn giới thiệu người đó ra đại hội đồng cổ đông để ứng cử nhưng bộ không thể ra Quyết định hay văn bản nào để giới thiệu một người không có nghĩa vụ quản lý vốn nhà nước ra ứng cử tại đại hội đồng cổ đông được.

Ngay cả Chủ tịch HĐQT hay cả HĐQT cũng không thể có văn bản đề cử một người nào đó ra ứng cử HĐQT, bởi theo Luật Doanh nghiệp 2005 và 2014 thì HĐQT chỉ có quyền giới thiệu thêm ứng viên ứng cử vào HĐQT nếu số ứng cử viên còn thiếu so với số lượng thành viên HĐQT cần phải bầu .

Chưa kể, theo lập luận của VAFI, ông Vũ Huy Hoàng là đại diện cổ phần Nhà nước tại Sabeco, ông Phan Đăng Tuất là đại diện được ủy quyền, còn Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa ký văn bản là ký thay cho Bộ trưởng nên không thể không có chuyện bố đề cử cho con tham gia ứng cử vào HĐQT và nếu không có ai giới thiệu thì Vũ Quang Hải không thể có tư cách là thành viên HĐQT được.

Cho rằng Quyết định điều động cán bộ, công chức số 1288/QĐ-BCT ngày 4/2/2015 do Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa ký đã làm cơ sở cho HĐQT Sabeco bổ nhiệm Vũ Quang Hải làm Thành viên HĐQT và Phó Tổng giám đốc Sabeco, tuy nhiên, theo VAFI, quyết định này hoàn toàn trái luật và không có giá trị pháp lý. Từ đó khẳng định, Vũ Quang Hải không đủ điều kiện để làm Phó Tổng giám đốc Sabeco và thành viên HĐQT.

VAFI còn đề cập đền một vấn đề khác, đó là việc bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm thành viên HĐQT và thành viên Ban kiểm soát phải được biểu quyết tại Đại hội cổ đông và không được dùng hình thức lấy ý kiến bằng văn bản để bầu thành viên HĐQT theo Điều 104 Luật Doanh nghiệp 2005 và Điều 143 Luật Doanh nghiệp 2014 nhằm tránh tình trạng thiếu minh bạch. Tuy nhiên, việc bầu ông Vũ Quang Hải theo hình thức lấy ý kiến bằng văn bản và như vậy là hoàn toàn sai luật.

"Đây là một điều vô cùng kỳ lạ từ trước tới nay trong việc bầu bổ sung thành viên HĐQT đã xảy ra tại Sabeco", VAFI bình luận.

Khẳng định "không có mối quan hệ gì, không có thành kiến gì với bất kỳ ai ở Bộ Công Thương", lãnh đạo VAFI cũng đặt vấn đề: "Chúng ta hãy thử hình dung nếu như những vụ việc cá biệt như bổ nhiệm Trịnh Xuân Thanh, Vũ Quang Hải, Vũ Đình Duy,… không được ngăn chặn triệt để thì từ tình trạng cá biệt sẽ trở thành phổ biến và lúc đó kinh tế xã hội nước ta sẽ trở nên lâm nguy bởi tình trạng bổ nhiệm cho người thân".

Bích Diệp