Ôtô hybrid - xe "xanh" cần thuế tốt

Tại Thái Lan, xe hybrid chỉ phải chịu mức thuế nội địa là 10% cho xe có dung tích động cơ dưới 3.000 phân khối. Trong khi mức thuế này với dòng xe cùng loại là từ 30%-40%. Xe sử dụng điện và pin nhiên liệu chịu mức thuế nội địa 10% trong khi thuế với các dòng xe cùng loại từ 30% đến 50%. Tại Hàn Quốc, chủ xe hybrid cũng được hưởng nhiều ưu đãi thuế khi mua xe, được giảm 50% thuế đường bộ và mua bảo hiểm ít hơn so với xe thông thường. 

Chính phủ Nhật cũng miễn thuế đánh vào trọng lượng xe và lệ phí trước bạ cho các loại xe sử dụng điện, pin nhiên liệu, hybrid, plug-in hybrid, các loại xe sử dụng khí thiên nhiên nén…  

Điều kiện đường sá chật hẹp, tắc đường tại nhiều đô thị lớn, giá nhiên liệu leo thang… Việt Nam vẫn là mảnh đất màu mỡ cho những mẫu xe hybrid lăn bánh. Xe hybrid tại Việt Nam là những xe nhập khẩu không chính hãng, không có quy chuẩn trong việc sử dụng tại Việt Nam, khiến tâm lý người dùng e ngại. 

Toyota Prius - xe hybrid thương mại đầu tiên, cũng là một trong những xe "xanh" nhất trên thế giới.

Nhận thấy tiềm năng, nhiều hãng xe tại Việt Nam đưa dòng hybrid về nước trưng bày, thăm dò phản ứng thị trường. Tuy nhiên, theo một "ông lớn" trong ngành ôtô trong nước, dù đã có chủ trương từ 10 năm nay, nhưng chính phủ vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể để các doanh nghiệp trong lĩnh vực này có thể tiếp cận được ưu đãi cho dòng xe hybrid. 

Vì sao người Nhật thành công với hybrid?

Có một sự thật là người Nhật không sở hữu quá nhiều bằng sáng chế. Nhưng việc biến những sáng chế xa vời thành hiện thực thì ít ai bì kịp. Dòng xe hybrid là một ví dụ. 

Năm 1899, người Pháp mang tới triển lãm ôtô Paris một chiếc xe có động cơ xăng nhỏ, tích hợp thêm một mô-tơ điện với những bình ắc-quy chì. Chiếc xe hybrid đầu tiên xuất hiện, là dạng xe lai song song (Parallel Hybrid).

Sau đó gần 100 năm, rào cản công nghệ khiến những bản vẽ không thể lăn bánh trên đường cho tới 1997. Chiến thắng vinh danh người Nhật – Toyota Prius, chiếc xe hybrid thương mại đầu tiên bán ra trên toàn thế giới.

Chiếc hybrid đầu tiên của Toyota ra đời mang theo kỳ vọng lớn về lợi ích môi trường, giảm chi phí sử dụng cho khách hàng và tạo ra trải nghiệm lái khác biệt. Động cơ đốt trong truyền thống dung tích nhỏ, đồng nghĩa ít tiêu hao nhiên liệu, phát thải carbonic thấp. Chế độ vận hành thuần điện không hề phát thải carbonic, không lãng phí một giọt xăng. Động cơ đốt trong truyền thống không hoạt động, xe hybrid tạo trải nghiệm lái nhẹ nhàng với không gian tĩnh lặng. 

Ngoài ý nghĩa trên, dòng xe hybrid của Toyota còn mang theo ý chí thay đổi thế giới xanh hơn của vị chủ tịch hãng, ông Akio Toyoda. Hầu hết sản phẩm của Toyota (bao gồm Lexus) đều có phiên bản hybrid. Ngày nay, ý chí đó vẫn được kế thừa bằng dòng xe xanh sử dụng nhiên liệu hydrogen (phát thải ra nước sạch), đại diện là Toyota Mirai. 

Bằng việc kết hợp linh hoạt giữa động cơ xăng truyền thống, mô-tơ điện và pin, Toyota Prius hybrid đảm bảo tốt hiệu năng vận hành, nhưng thân thiện với môi trường. Hệ thống máy tính trên xe quyết định thời điểm sử dụng các nguồn năng lượng để sinh công sao cho tối ưu nhất. 

Hybrid là sự kết hợp giữa động cơ điện và động cơ xăng.

Lợi thế tạo ra mô-men xoắn lớn ở tốc độ thấp, mô-tơ điện được sử dụng khi khởi hành và di chuyển trong điều kiện phố sá đông đúc. Giải pháp này khắc phục điểm yếu cố hữu của động cơ đốt trong là mô-men xoắn thấp, tiêu hao nhiên liệu và phát thải CO2 nhiều. 

Ở điều kiện vận hành thông thường, cả mô-tơ điện và động cơ xăng sẽ kết hợp linh hoạt cung cấp lực kéo cho xe. Trong đó, động cơ xăng được sử dụng ở vùng tốc độ tối ưu (tốc độ đều đặn) nhằm đạt mức tiêu hao nhiên liệu/ phát thải thấp nhất. Lúc này, động cơ xăng dẫn động trực tiếp cho bánh xe và biến đổi một phần điện năng nạp trực tiếp cho hệ thống pin. 

Khi xe vận hành ở tốc độ cao hoặc trường hợp cần lực kéo lớn, cả mô-tơ điện và động cơ xăng cùng dẫn động cho xe. Mô-tơ điện sẽ được cấp thêm năng lượng từ pin hybrid, kết hợp cùng động cơ xăng tạo ra đủ công suất cần thiết.  

Khi đạp phanh hoặc xuống dốc (đổ đèo), các bánh xe dẫn động lại tạo ra năng lượng, nạp ngược lại cho mô-tơ điện. Lúc này, mô-tơ điện đảm nhận nhiệm vụ như máy phát, nạp lại năng lượng cho bộ pin. Đây là công nghệ phanh tái tạo năng lượng. 

Động cơ đốt trong trên Prius hybrid cũng khác động cơ thường ở một số đặc điểm như sử dụng chu trình Atkinson thay vì chu trình Otto. Với chu trình Atkinson thì kỳ sinh công (kỳ nổ) được kéo dài hơn và kỳ nén được làm ngắn lại, do đó tăng hiệu suất động cơ. Động cơ của Prius hybrid sử dụng bơm nước làm mát và lốc điều hòa chạy điện thay vì sinh công từ dây đai động cơ.

Xe hybrid tiết kiệm nhiên liệu hơn xe thông thường. Nghiên cứu của Toyota chỉ ra rằng, xe hybrid tiết kiệm hơn từ 20%-30% nhiên liệu so với xe động cơ đốt trong truyền thống. Prius hybrid cần 3,5 lít xăng/100 km, trong khi những mẫu xe chạy xăng cùng phân khúc cần tối thiểu 5,5 lít/100 km. Bên cạnh đó, chiếc xe xăng dung tích 2.0 phát thải 173 g CO2/km thì xe hybrid chỉ phát thải 140g CO2/km. 

Nhưng không phải xe hybrid nào cũng tiết kiệm nhiên liệu. Nghiên cứu từ hãng dữ liệu ôtô khổng lồ Vincentric trên 29 dòng xe hybrid thì chỉ có 7 mẫu xe thực sự tiết kiệm nhiên liệu. Trong đó có Prius, Avalon hybrid, Lexus ES300h và Lexus CT200h.