Vụ nổ súng tại Yên Bái: Có lỗ hổng trong quản lý vũ khí

Phiên họp thẩm tra dự án luật do UB Quốc phòng – An ninh của Quốc hội tổ chức hôm nay, 23/8.

Báo cáo về một số nội dung cần quan tâm thảo luận về dự án luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, Thường trực UB Quốc phòng An ninh thể hiện, đa số ý kiến tán thành quy định như dự luật là bám sát các quy định về tình thế cấp thiết, phòng vệ chính đáng trong Bộ luật Hình sự để quy định đảm bảo chặt chẽ hơn.

Về đối tượng được trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ, loại vũ khí quân dụng được trang bị, có ý kiến đề nghị quy định cụ thể hơn theo hướng chỉ trang bị vũ khí cho các đơn vị trực tiếp làm nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội và phải bảo đảm nguyên tắc chỉ cá nhân thuộc biên chế tổ chức trong hệ thống cơ quan nhà nước mới được giao quản lý, sử dụng vũ khí quân dụng.

Có ý kiến cho rằng cần quy định loại vũ khí trang bị cho các lực lượng, đơn vị phải căn cứ vào nhu cầu thực tế của từng đơn vị. Theo đó, quy định cụ thể cơ quan có thẩm quyền thẩm định, xét duyệt để bảo đảm chặt chẽ, sát với tình hình thực tế vì hiện nay một số đơn vị được trang bị vũ khí nhưng không có nhu cầu, không phù hợp về chủng loại và hàng chục năm không sử dụng.

Về quy định nổ súng, một số ý kiến cho rằng quy định nổ súng như dự thảo luật chưa cụ thể, thiếu định lượng mà chủ yếu dựa trên nhận định chủ quan của người sử dụng vũ khí dẫn đến khó vận dụng trong thực tiễn, có trường hợp người thi hành công vụ không dám nổ súng vì sợ trách nhiệm. Có trường hợp lại nổ súng quá mức cần thiết dẫn đến vi phạm.

Cụ thể, dự thảo luật gửi tới cơ quan thẩm tra quy định 5 trường hợp được nổ súng không cần cảnh báo (khoản 4, Điều 21) gồm: Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội khủng bố, giết người, bắt cóc con tin, mua bán và vận chuyển trái phép chất ma tuý hoặc đang trực tiếp sử dụng vũ khí, vật liệu nổ chống lại việc bắt giữ khi vừa thực hiện xong hành vi phạm tội trên; Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc uy hiếp trực tiếp đến an toàn của công trình quan trọng về an ninh quốc gia, mục tiêu quan trọng được bảo vệ theo quy định của pháp luật.

Đối tượng đang sử dụng vũ lực, vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp đe doạ đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác; Đối tượng đang trực tiếp thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ; Động vật đe doạ trực tiếp đến tính mạng và sức khoẻ của người thi hành công vụ hoặc người khác… cũng là những trường hợp được quy định.

Tướng Lê Việt Trường là Phó Chủ nhiệm UB Quốc phòng và An ninh Quốc hội khoá XIII.

Phát biểu tại phiên họp, nguyên Phó Chủ nhiệm UB Quốc phòng và An ninh Quốc hội Lê Việt Trường đề nghị thu hẹp đối tượng được hưởng quyền này, chỉ áp dụng với 2 trường hợp: cảnh vệ tiếp cận khi thực hiện nhiệm vụ bảo vệ đối tượng cảnh vệ thì sẽ có quyền này và đối tượng giao bảo vệ các công trình bảo đảm an ninh quốc gia.

“Không thể mở rộng ra vì như vụ việc ở Yên Bái vừa qua đã cho thấy “lỗ hổng” trong việc mang và sử dụng vũ khí. Luật của Mỹ quy định rất cụ thể, khi cảnh sát hoạt động ngoài đường thì súng luôn luôn phải bỏ trong bao, chứ không được cầm lung tung. Khi anh tác nghiệp nhiệm vụ có nhu cầu mới được bỏ ra khỏi bao. Kể cả việc mang vũ khí truyền thống thô sơ của người Cô-dắc một số vùng Trung Á cũng quy định rõ khi nào được mang. Chứ kiểm lâm được mang súng vào cơ quan thế là không ổn” - ông Trường nêu nhận định.

Ông Trường cũng đề nghị quy định rõ việc mang và sử dụng vũ khí, quy trách nhiệm của thủ trưởng, người đứng đầu cơ quan được trang bị vũ khí.

Cho ý kiến về dự luật, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định dự thảo luật cần có thêm quy định về sử dụng vũ khí, tức là vấn đề cấp phát và trang bị vũ khí.

Thứ trưởng Lê Quý Vương cũng phân tích: “Vừa qua trường hợp xảy ra nổ súng Yên Bái là vấn đề sử dụng vũ khí. Vũ khí có trang bị cho cá nhân hay không, khi anh đi làm nhiệm vụ xong về anh phải nộp lại. Chứ có anh đưa vũ khí về nhà riêng, khi xảy ra ẩu đả, bức bách không cẩn thận đem ra sử dụng luôn…”.

Thượng tướng Võ Trọng Việt - Chủ nhiệm cơ quan thẩm tra dự án luật cho biết ông đã đọc kỹ tài liệu của Bộ Công an và Kiểm lâm.

“Vụ nổ súng Yên Bái, ông Chi Cục trưởng nói lấy súng thì chẳng nhẽ lính không đưa. Đáng nhẽ khi ông ở cơ quan thì súng ở cơ quan, khi muốn lấy súng ra ông phải làm thủ tục mấy chữ ký mới được lấy chứ. Có phải luật không quy định đâu, đấy là do việc thực hiện luật kém”- ông Trường nói.

Chủ trì phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội – Đại tướng Đỗ Bá Tỵ đề nghị ban soạn thảo cần cân nhắc thêm quy định nổ súng để đảm bảo chính xác và tính khả thi.

Ông Đỗ Bá Tỵ yêu cầu Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương tiếp tục phối hợp nghiên cứu, rà soát, chỉnh lý dự án Luật. Theo kế hoạch, dự luật sẽ được trình xin ý kiến UB Thường vụ Quốc hội trong phiên họp lần thứ 3 tới đây.

P.Thảo