Vì sao Putin miễn nhiệm phụ tá lâu năm

Tổng thống Nga Putin (phải) và chánh văn phòng Điện Kremlin Sergei Ivanov năm 2014. Ảnh: AP

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm qua đột ngột thay thế chánh văn phòng Điện Kremlin, Sergei Ivanov, 63 tuổi, bằng một phụ tá trẻ tuổi hơn. Các nhà phân tích cho rằng ông Putin dường như đang muốn thay máu đội ngũ thân tín xung quanh nhằm củng cố vị thế của mình.

Nhà lãnh đạo Nga dường như nghiêng về hướng đề bạt những con người mới mẻ, trẻ trung, hoàn toàn do ông nâng đỡ sự nghiệp vào các vị trí quan trọng trong chính quyền, thay thế cho những cựu thần đã biết ông từ thời chưa trở thành Tổng thống.

Đồng minh lâu năm

Ông Ivanov quen biết Tổng thống Putin từ thập niên 1970, khi cả hai còn là nhân viên Ủy ban An ninh Quốc gia (KGB). Trong thời kỳ ông Putin được cử đến làm việc ở Đông Đức vào cuối những năm 1980, ông Ivanov thực hiện nhiệm vụ tại các nước phương Tây.

Sau khi ông Putin đắc cử nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên năm 2000, Ivanov trở thành đồng minh thân cận của ông và được bổ nhiệm vị trí bộ trưởng quốc phòng. Khi ông Putin trở thành thủ tướng Nga năm 2008, ông Ivanov được coi là người kế nhiệm sáng giá, nhưng cuối cùng ông Dmitry Medvedev mới là người ngồi vào ghế này.

Khi ông Putin nắm lại chức tổng thống năm 2012, ông Ivanov trở thành chánh văn phòng Điện Kremlin, một trong những vị trí thân cận nhận với ông Putin và có thẩm quyền rất lớn. Tuy nhiên, ông Ivanov phần nào bị lu mờ bởi cấp phó Vyacheslav Volodin, người được coi là kiến ​​trúc sư trưởng chính sách đối nội của Điện Kremlin.

Stanislav Belkovsky, một nhà tư vấn chính trị từng làm việc cho Điện Kremlin, cho rằng ông Putin thích những người trẻ và chưa từng là đồng nghiệp bằng vai phải lứa với ông, những người luôn nhìn ông như nhà lãnh đạo tối cao của đất nước.

"Về mặt tâm lý, ông Putin thoải mái hơn khi làm việc với những người này, họ luôn coi ông là nhà lãnh đạo vĩ đại và chưa từng biết đến thời kỳ ông Putin chưa nắm quyền", Belkovsky nói.

Trước ông Ivanov, đã có một loạt thân tín lâu năm của ông Putin rời ghế trong năm qua, như Chủ tịch Đường sắt Nga Vladimir Yakunin, Giám đốc Cơ quan chống Ma túy Nga Viktor Ivanov và người đứng đầu cơ quan an ninh của Điện Kremlin Yevgeny Murov. Tất cả những người này đều ngoài 60 tuổi và đều là người quen biết lâu năm của Tổng thống Putin.

Một thân tín khác, Andrei Belyaninov, người quen ông Putin kể từ khi họ là nhân viên KGB tại Đông Đức, đã mất vị trí đứng đầu cơ quan hải quan Nga hồi tháng trước, sau khi các nhà điều tra khám nhà ông và phát hiện hàng trăm nghìn USD cất giấu trong hộp giày.

Chuộng người mới

Những người mới được bổ nhiệm vào các vị trí cấp cao trong chính phủ Nga có tuổi đời ít hơn ông Putin rất nhiều, trong đó chủ yếu những cựu nhân viên an ninh Điện Kremlin và những người ít được công chúng biết đến.

Người Tổng thống Putin chọn để thay thế ông Ivanov là Anton Vayno, 44 tuổi, từng là cấp phó của ông Ivanov. Ông Ivanov khen ngợi rằng Vayno hoàn toàn phù hợp để thay thế ông.

Ông Vayno là cháu trai của một nhà lãnh đạo Estonia thời Liên Xô, từng là một nhà ngoại giao trước khi trở thành phụ tá trong Điện Kremlin. Ông là người khá kín tiếng và ít xuất hiện trước công chúng - trái ngược hoàn toàn với ông Ivanov, người thông thạo tiếng Anh và thích "ánh đèn sân khấu" quốc tế.

"Vòng tròn thân cận của tổng thống đã thu hẹp, ông ấy cất nhắc những người thân quen và đã làm việc với ông trong thời gian khá dài", Igor Bunin, người đứng đầu Trung tâm Công nghệ Chính trị, cơ quan nghiên cứu độc lập tại Moscow, nhận xét. "Họ luôn luôn trung thành với ông ấy".

Theo Alexei Makarkin, nhà phân tích tại Moscow, với việc thay máu đội ngũ thân cận bằng những người trẻ hơn, ông Putin, người đã 63 tuổi, cũng có thể muốn tránh thể hiện hình ảnh mình là một nhà lãnh đạo đã có tuổi.

Tổng thống Nga Putin "muốn làm mới đội ngũ bằng những người ông hoàn toàn có thể tin tưởng và luôn gần gũi với ông. Đó là lý do tại ông chọn những người trong bộ phận bảo vệ an ninh cho mình và văn phòng tổng thống", ông Makarkin nói.

Xem thêm:  Putin: 'Nga sẽ không để bị đè đầu cưỡi cổ'