Vay vốn "cất kho - chịu lãi", nhiều bộ ngành và tỉnh bị đề nghị cắt vốn đầu tư công

Thực tế, thời gian vừa qua, vấn đề có vốn đầu tư công (trong đó có vốn từ ngân sách và vốn mà Việt Nam vay của các tổ chức hoặc nước ngoài) giải ngân kém, chậm đã khiến lãnh đạo Chính phủ, dư luận phê phán các bộ ngành "có tiền mà không biết tiêu" hoặc "vay tiền về không đầu tư, nhưng cất két trả lãi"...

Giải ngân vốn vay từ nước ngoài có lãi xuất rất chậm, điều này không chỉ ảnh hưởng tiến độ dự án mà còn khiến lãi suất khoản vay tăng cao.

Hiện trạng, đầu tư công bằng nguồn vốn vay dù ưu đãi không hoặc chậm được giải ngân khiến chi phí cơ hội của Việt Nam bị mất đi, thể hiện sự yếu kém trong quản lý vốn vay và thực hiện vốn vay. Chính vì vậy, Bộ KH&ĐT đã đưa ra một loạt đề xuất.

Cụ thể, đề xuất Chính phủ đồng ý cho cắt giảm hơn 2.230 tỷ đồng kế hoạch vốn nước ngoài năm 2017 của 5 bộ ngành trung ương và 14 địa phương.

Điển hình trong số đó là Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Bộ Y tế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. 14 tỉnh bao gồm: Điện Biên, Yên Bái, Lào Cai, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Huế, Phú Yên, Bà Rịa - Vũng Tàu, An Giang, Trà Vinh và Cà Mau.

Theo Bộ KH&ĐT, với trường hợp cắt giảm kế hoạch đầu tư công nguồn vốn nước ngoài năm 2017 chủ yếu là các bộ, ngành và địa phương không có khả năng giải ngân hết kế hoạch vốn nước ngoài năm 2017 đã được Quốc hội phê duyệt. Các trường hợp này phải có báo cáo đề xuất cắt giảm chi tiết từng dự án và giải trình rõ lý do cắt giảm.

Về nguyên nhận đưa ra 5 bộ, ngành và địa phương bị cắt vốn, lý do được đưa ra là tính đến hết ngày 15/12, trên cơ sở tổng hợp các báo cáo của các bộ ngành và địa phương chưa giải đạt tỷ lệ giải ngân 80% kế hoạch vốn nước ngoài được giao.

Tuy nhiên, trong báo cáo gửi Thủ tướng và Văn phòng Chính phủ, khá bất ngờ khi khá nhiều bộ, ngành dù chậm hoặc không giải ngân số vốn bằng 80% được giao vẫn có đề xuất bổ sung thêm vốn đầu tư công bằng nguồn nước ngoài.

Cụ thể, có 5 bộ ngành và 31 địa phương có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn nước ngoài năm 2017 ngoài hạn mức được Quốc hội phê duyệt với tổng vốn khoảng 5.860 tỷ đồng.

Trong đó có Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và 33 địa phương dù chưa giải đạt tỷ lệ giải ngân 80% kế hoạch vốn nước ngoài được giao nhưng vẫn có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn nước ngoài năm 2017 là khoảng trên 3.248 tỷ đồng.

Bộ KH&ĐT chỉ rõ, trường hợp chưa giải ngân theo tỷ lệ quy định khoàng 80% vẫn được đề suất bổ sung tăng thêm. Tuy nhiên, các bộ, ngành trung ương và địa phương chịu trách nhiệm trước Thủ tướng khi triển khai quyết toán kế hoạch vốn nước ngoài năm 2017.

Bộ đề nghị Bộ Tài chính không cho phép các bộ, ngành Trung ương và địa phương có dự án đề xuất giảm kế hoạch vốn nước ngoài bởi điều này tác động lớn đến phát triển hạ tầng, chính sách trung và dài hạn của ngành và địa phương.

Nguyễn Tuyền