Ngoại tệ, vàng trong dân còn nhiều, môi trường kinh doanh tốt, dân sẽ bỏ ra đầu tư

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trao đổi với báo giới bên hành lang Quốc hội sáng 21/10 (Ảnh: Thế Kha).

Trao đổi với báo giới bên hành lang Quốc hội sáng nay 21/10, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết nợ công đã sát trần nên áp lực trả nợ rất lớn, trong khi chính sách tiền tệ chật hẹp. Chính vì thế huy động nguồn lực càng nhiều càng tốt và phải huy động từ trong dân và các thành phần kinh tế.

“Đầu tư công 2 triệu tỷ đồng Chính phủ đã công bố và Quốc hội đang thảo luận. Trong đó, Trung ương 1,2 triệu tỷ đồng còn lại địa phương 880 nghìn tỷ. Đấy mới là đầu tư công thôi”- Phó Thủ tướng nói.

- Thưa Phó Thủ tướng, trong bối cảnh GDP tăng trưởng thấp mà Chính phủ đưa ra con số huy động để tái cơ cấu không phải là ít như vậy liệu có khả thi không?

Cứ nhân lên tổng mức huy động toàn xã hội khoảng 30% GDP, mỗi năm 220 tỷ USD thì 5 năm được bao nhiêu rồi tính 30% của số đó thì sẽ ra con số huy động nguồn lực. Tính toán thì chúng ra sẽ thấy ngay con số.

-Trong đề án tái cơ cấu lần trước Chính phủ không đưa ra con số cụ thể như lần này. Vậy tại sao lần này lại định lượng được như vậy?

Tất cả định lượng lần này cũng là dự báo định hướng hết. Mình định hướng được là vì mình có làm theo Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách là có làm kế hoạch tài chính trung hạn 5 năm, kết hoạch đầu tư công trung hạn. Từ đó có điều kiện để cân đối được tổng thể hơn, chứ trước đây làm theo từng năm.

-Lâu nay hay xảy ra tình trạng các dự án đầu tư công hay bị đội vốn so với dự toán ban đầu. Chính phủ có lường trước những tình huống này xảy ra?

Sau khi có Chỉ thị về việc tăng cường quản lý đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước và vốn trái phiếu Chính phủ thì Nhà nước kể cả Trung ương, địa phương chỉ chịu trách nhiệm về phần vốn đã được duyệt. Còn ai làm đội vốn thì người quyết định đầu tư chịu trách nhiệm. Chính phủ kỷ luật, thắt chặt tài chính ngân sách nên lần này phải làm rất kỹ lưỡng, kỷ cương về ngân sách.

-Có ý kiến cho biết Chính phủ đề xuất nới trần nợ công để có dư địa mới cho đầu tư phát triển ?

Vấn đề nới hay không nới trần nợ công đã được bàn thảo khá nhiều trong cả các nhà quản lý cũng như giới chuyên gia theo nguyên lý chung nhà đang nghèo, đất nước đang khó khăn chưa có của ăn của để phải đi vay để phát triển. Nhiều người cũng nói rằng tại sao các nước phát triển nợ công hơn 100%, thậm chí 200% mà mình lại cứ chốt 65%. Cái này Chính phủ tính toán kỹ, đúng trần nợ công quan trọng nhưng không phải là tất cả. Khả năng trả nợ mới là quan trọng.

Trên thế giới, nghĩa vụ của ngân sách nhà nước trên thu ngân sách là 25% là rất khó khăn. Thực tế, năm 2015 thì mình là 27%, kể cả phần trực tiếp chi trả nợ, phần vay để đảo nợ vì năm 2016 -2017 là cực đỉnh của nợ. Vì vậy, nếu mai nới trần lên thì áp lực trả nợ sẽ lớn hơn rất nhiều. Do đó, để bảo đảm bền vững an toàn nợ công thì dứt khoát chúng ta phải khống chế trần nợ công là không vượt quá 65%GDP, nợ Chính phủ không quá 55% và nợ nước ngoài của quốc gia là không quá 55% cho đến tận năm 2020. Đây cũng là quyết tâm của Chính phủ và đã trình với Quốc hội như thế.

Để bảo đảm được đất nước phát triển thì phải có thể chế để huy động được cao độ nguồn lực. Mọi người đều nói, kiều hối về cũng nhiều, ngoại tệ trong dân cũng nhiều, vàng trong dân cũng còn lắm thì bây giời Chính phủ đang đẩy mạnh khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp thành lập nhiều lên thì đầu tư vào nhiều hơn, môi trường kinh doanh tốt hơn thì người dân sẵn sàng bỏ vốn ra để đầu tư, kinh doanh và làm sao để người dân bỏ tiền ra đầu tư kinh doanh. Một đồng nhà nước bỏ ra đầu tư chỉ có tác dụng “mồi” thôi.

Tái cơ cấu đầu tư công thì phải nằm trong tái cơ cấu lại thu chi ngân sách và bảo đảm bền vững, an toàn nợ công. Muốn như thế thì ngân sác nhà nước chỉ đầu tư vào những cái thiết yếu, quan trọng, có tính chất là mồi và phấn đấu làm sao tỷ trọng đầu tư công trong tổng đầu tư của toàn xã hội giảm xuống.

Muốn như thế, phải làm bài bản khoa học. 5 năm chốt như thế rồi, từng năm thì phải siết chặt kỷ luật tài khóa.

Thứ hai là coi tiết kiệm là quốc sách và siết chặt kỷ luật kỷ cương, cố gắng tăng thu để tăng chi mà chi tiêu là phải trong khả năng của nền kinh tế chứ không để lại cho đời sau; vay nợ là phải trong khả năng trả nợ chứ dứt khoát không nới trần nợ công dâu.

-Chi thì theo kịch bản tăng trưởng nhưng dự báo kịch bản tăng trưởng hiện dưới mức kế hoạch đặt ra thì trần nợ công sẽ tăng lên. Vậy phải khắc phục điều này như thế nào ?

Thực tế, bội chi như năm nay Chính phủ đã đưa xuống mức rất thấp là 3,5% và như vậy tổng nguồn vốn cho đầu tư xây dựng cơ bản không được như móng muốn của các bộ, ngành, địa phương đâu.

Chính phủ quyết tâm kiểm soát tổng bội chi tuyệt đối theo đúng số Quốc hội quyết định, tức là không vượt. Nhưng đúng như số bội chi vẫn trong khung Quốc hội quyết định nhưng tăng trường kinh tế không đạt, hiện dự báo là 4,6 triệu tỷ nhưng dưới mức này thì như phóng viên đã nêu.

Cho nên sẽ có thêm nguyên tắc bổ sung là nếu như các địa phương giảm thu thì phải điều chỉnh các khoản chi. Thứ hai là trong thời gian tới đây phải phấn đấu để tăng thu ngân sách kể cả thu nội địa và thu thuế quan. Trong thu thuế quan thì bằng cách siết chặt cách tính thuế.

Còn thu nội địa thì mở rộng cơ sở thuế bằng cách nâng dần tỷ trọng kinh tế phi chính thức đưa lên thành chính thức, các hộ kinh doanh cố gắng khuyến khích thành lập doanh nghiệp mới, tăng cường thêm chế độ chứng từ, hóa đơn ngoài quốc doanh.

-Xin cảm ơn Phó Thủ tướng !

Thế Kha