HoREA: Nợ xấu nhưng bất động sản thế chấp "không xấu"

Tại góp ý dự thảo Nghị quyết về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 15/6, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đề nghị bổ sung thêm nguyên tắc là đảm bảo quyền lợi chính đáng của người đi vay, người bảo lãnh vay, người mua nhà trong dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp cho tổ chức tín dụng.

Theo báo cáo của NHNN, tính đến ngày 31/12/2016, nợ xấu nội bảng của các tổ chức tín dụng đã trên 160.000 tỷ đồng, chiếm 2,52% tổng dư nợ; tổng nợ xấu mà Công ty mua bán nợ VAMC đã mua nhưng chưa xử lý được là 195.000 tỷ đồng, chiếm 3,39% tổng dư nợ; tổng nợ xấu nội bảng và nợ xấu đã bán cho VAMC chưa xử lý được, trên 345.000 tỷ đồng, chiếm 5,8% tổng dư nợ. Tính gộp tổng nợ xấu nội bảng và nợ xấu mà Công ty mua bán nợ VAMC đã mua nhưng chưa xử lý được và nợ có nguy cơ cao trở thành nợ xấu trên cơ sở tính toán thận trọng của NHNN thì chiếm tỷ lệ khoảng 10,08% trên tổng dư nợ cho vay. Nợ xấu bao gồm cả hơn 90.000 tỷ đồng nợ đọng xây dựng cơ bản trong nhiều năm qua.

HoREA cho rằng nợ xấu có liên quan mật thiết đến thị trường bất động sản và các ngành có liên quan đến bất động sản. Nợ xấu cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến có nhiều dự án bất động sản "trùm mền", dở dang.

Theo hiệp hội này thì riêng TP.HCM đã có khoảng 500 dự án ngừng triển khai; nợ xấu thường được bảo đảm bằng tài sản thế chấp là bất động sản, dự án bất động sản, nhà ở đã hoàn thành, nhà ở hình thành trong tương lai.

Và HoREA nhìn nhận nợ xấu nhưng tài sản bảo đảm không xấu vì thông thường bất động sản khi thế chấp để vay tín dụng chỉ được tổ chức tín dụng định giá phổ biến ở mức trên dưới 60% giá trị thực; tài sản bảo đảm của nợ xấu có thể là tài sản của người đi vay, có thể là tài sản của bên thứ ba (người bảo lãnh vay tín dụng), cũng có trường hợp là căn hộ của người mua nhà trong dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp cho tổ chức tín dụng... Do vậy, khi xử lý nợ xấu đề nghị cần xem xét bao quát các vấn đề nêu trên.

Theo đó HoREA cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo Nghị quyết về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng nhưng hiệp hội cũng đưa ra một số góp ý bổ sung. Thứ nhất, về đối tượng áp dụng (điều 2), HoREA đề nghị bổ sung khoản "3. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, người đi vay, người bảo lãnh vay, người mua nhà trong các dự án bất động sản là tài sản bảo đảm".

Về nguyên tắc xử lý nợ xấu (điều 3), HoREA đề nghị bỏ mệnh đề mở đầu "Tổ chức mua bán xử lý nợ xấu tuân thủ theo các nguyên tắc sau đây:" vì hiệp hội cho rằng "Nguyên tắc xử lý nợ xấu" không chỉ áp dụng cho "Tổ chức mua bán xử lý nợ xấu" mà áp dụng cho mọi chủ thể có liên quan trong quá trình xử lý nợ xấu.

Hiệp hội nhất trí với 4 nguyên tắc xử lý nợ xấu của dự thảo, nhưng có đề nghị bổ sung thêm một nguyên tắc "5. Đảm bảo quyền lợi chính đáng của người đi vay, người bảo lãnh vay, người mua nhà trong dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp cho tổ chức tín dụng".

Hiệp hội cho biết đã nhiều lần đề nghị sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản để cho phép chuyển nhượng dự án theo cơ chế như nội dung được xác định tại điều 10 dự thảo "Nghị quyết về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng" để giải quyết tình trạng nhiều dự án bất động sản bị ngừng triển khai hiện nay trong đó tại TP.HCM đã có khoảng 500 dự án, và coi việc chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng một phần dự án là hoạt động kinh doanh bình thường giữa các nhà đầu tư với nhau.

HoREA cho rằng với việc ban hành cơ chế xử lý tài sản bảo đảm là dự án bất động sản trong dự thảo "Nghị quyết về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng" được Quốc hội xem xét thông qua lần này, sẽ mở đường cho việc sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản trong thời gian tới.