Đau lòng vụ án oan gần 90 năm chấn động thế giới

Chân dung cô bé xấu số Alma Tirtschke và vụ giết người man rợ được đăng tải trên một loạt tờ báo lớn thời điểm đó

Tội ác man rợ

Vào một buổi chiều đen tối ngày 30/12/1921, cô bé Alma Tirtschke 12 tuổi được sai đi lấy một gói thịt ở cửa hàng của người chú trên đường Swanston, Melbourne và mang nó tới cho khách hàng ở phố Collins cách đấy không xa.

Việc này mất không quá 15 phút nhưng rất lâu sau vẫn không thấy cô bé Alma hiền lành ngoan ngoãn trở về, gia đình đã báo cảnh sát. Nhận được tin, cảnh sát cùng gia đình Tirtschke gần như lục tung cả thành phố để tìm kiếm Alma suốt đêm. Sáng sớm hôm sau, thi thể không một mảnh vải của cô bé được tìm thấy trong ngõ Gun Alley, một con hẻm nhỏ nối với phố Collins, gần nơi cô bé phải đến. Alma đã bị hãm hiếp và bóp cổ đến chết.

Vụ việc nhanh chóng xuất hiện trên trang nhất các tờ báo lớn ở Melbourne, gây ra nỗi khiếp đảm cho người dân vì lo sợ về khả năng của một vụ tấn công man rợ tương tự.

Một phần thưởng trị giá 1.250 bảng Anh - mức thưởng lớn nhất tại Úc vào thời điểm đó - được trao cho người bắt được tên tội phạm. Thời gian trôi qua mà vụ án vẫn chưa có tiến triển, lực lượng cảnh sát đã phải chịu rất nhiều áp lực do sự chỉ trích từ phía dân chúng.

Các nhà điều tra cho biết người ta vẫn nhìn thấy Alma ở nút giao giữa phố Alfred Place và Little Collins, gần nơi phát hiện thi thể, vào khoảng 13h30 đến 15h chiều hôm cô bé mất tích.

Trong số những người được hỏi, Colin Ross, chủ một quán rượu, khai có nhìn thấy một cô bé giống với những mô tả vềAlma, bên ngoài quán của mình. Một số người khác cũng đã nhìn thấy cô.

Tuy nhiên, Ross vốn đã nằm trong danh sách đen của cảnh sát địa phương vì trước đó dính líu đến một vụ cướp và nổ súng với khách hàng tại quán rượu. Vì vậy, mặc dù sẵn sàng hợp tác với cảnh sát cũng như đưa ra được những bằng chứng ngoại phạm của mình vào buổi chiều hôm cô bé bị sát hại nhưng cảnh sát vẫn tin rằng anh đã giết Alma. Ngày 12/1/ 1922, Ross bị bắt với tội danh giết người.

Ngay cả khi bị còng tay, Ross vẫn nói với luật sư, gia đình và bạn bè của mình rằng không có gì phải lo lắng vì anh vô tội và việc được thả tự do chỉ là vấn đề thời gian.

Phiên tòa bất công

Colin Ross – người đàn ông chịu án oan suốt gần 90 năm

Phiên toàn xét xử  bắt đầu vào ngày 20/2/1922 với nhiều nhân chứng kết tội Ross. John Harding, một tù nhân đang bị giam giữ vào thời điểm đó khai Ross đã tâm sự với hắn khi còn ở trong tù và thừa nhận tội lỗi của mình. 2 người khác là Ivy Matthews, một gái mại dâm và bà thầy bói già Julia Gibson cũng làm chứng tại tòa án rằng Ross đã tiết lộ hành vi giết người với họ.

Công tố viên cung cấp bằng chứng pháp y là vài sợi tóc của Alma Tirtschke mà họ đã lấy được ngay trước tang lễ của cô bé. Một thám tử nói rằng vào ngày bắt Ross, ông này đã thấy một số sợi tóc vàng trên tấm chăn trong nhà Ross.

Những sợi tóc này sau đó được nhà hóa học Charles Price kiểm tra dưới kính hiển vi và kết quả cho thấy sợi tóc được tìm thấy trong nhà của Ross có màu nâu vàng , trong khi sợi tóc của Alma màu đỏ sẫm. Ngoài ra, 2 sợi tóc cũng khác nhau về độ dày. Từ đó, Price kết luận sợi tóc ở nhà Ross nhiều khả năng là của bạn gái của anh ta. Thế nhưng sau khi bị vặn vẹo, Price lại “quay ngoắt” tuyên bố rằng cả hai loại tóc “cùng một da đầu của cùng một người”. Điều lạ lùng là sự bất nhất trong những lời nói đó vẫn được các thẩm phán chấp nhận.

Luật sư của Ross, Thomas Brennan, phản đối và yêu cầu một cuộc kiểm tra khác được thực hiện bởi người có trình độ hơn nhưng bị từ chối.

Phiên tòa kết thúc, thẩm phán tuyên bố Ross phạm tội giết người và bị kết án tử hình bằng cách treo cổ. Luật sư bào chữa của Ross cố chứng minh anh vô tội nhưng dư luận vẫn chống lại Ross. Tin tức về án tử hình được lan truyền trong niềm hân hoan của người dân. Đơn kháng cáo mà Brennan gửi lên Hội đồng Cơ mật ở Anh cũng bị bác bỏ.

Trong thời gian này, Ross nhận được một lá thư nặc danh thừa nhận mình mới là hung thủ giết Alma nhưng không thể nhận tội vì sẽ gây đau khổ cho gia đình.

Ngày 24/4/1922, Ross bị hành quyết.

Gần 90 năm chịu oan sai

Năm 1993, Kevin Morgan, một giáo viên về hưu đã đặc biệt quan tâm đến trường hợp của Ross và nghiên cứu các sự kiện xung quanh cái chết của Alma Tirtschke.

Morgan đã kiểm tra hồ sơ vụ án vẫn được lưu giữ tại tòa án. Ông chú ý đến lời khai của một tài xế taxi đã nghe tiếng la hét phát ra từ một tòa nhà ở phố Collins lúc 15h, thời điểm các nhân chứng khẳng định Ross đang làm việc trong quán rượu. Lúc phiên tòa diễn ra, người tài xế này không được gọi làm chứng.

Morgan cũng lưu ý rằng các nhân chứng chống lại Ross đều không đáng tin: John Harding được giảm án sau khi khai về Ross, còn cô gái bán dâm và mụ thầy bói thì nhận được tiền thưởng. Sau này, Morgan còn tìm được trong hồ sơ lưu của viện công tố mẫu tóc từng được cho là đã bị thất lạc. Kết quả xét nghiệm ADN cho thấy hai loại tóc thu được trong vụ án Colin Ross là của hai người khác nhau.

Ngày 4/10/2005, gia đình Colin Ross và Alma Tirtschke cùng nộp đơn xin xóa tội cho người đã chết. Ngày 22/5/2008 Thống đốc bang Victoria – là người thay mặt cho Nữ hoàng Anh – ký lệnh ân xá cho Colin Ross, ghi nhận trường hợp đầu tiên trong lịch sử tư pháp Anh được minh oan gần 90 năm sau khi chết.

Năm 2010, hài cốt của Colin Ross đã được trao lại cho gia đình còn hung thủ thật sự có lẽ sẽ mãi là điều bí ẩn.

-----------------------------------------------

Nick Yarris bị giam hơn 2 thập kỷ trong nhà tù Mỹ để chờ ngày thi hành án. Sau hơn 22 năm, Nick chưa một lần thừa nhận tội danh hiếp dâm, giết người của mình và luôn khẳng định mình vô tội.

Hành trình tìm lại công lý của Nick diễn ra như thế nào? Mời đọc giả đón đọc "Được minh oan sau 22 năm ròng rã đợi án tử" vào 4h, ngày 15/2/2017.