Lá gan “vàng óng” vì sát thủ rất rẻ tiền

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ nhưng theo các bác sĩ 90% là do uống bia rượu.

Ma men nhập viện vì gan nhiễm mỡ 

Anh Nguyễn Văn Ch. 34 tuổi trú tại Thái Hà, Đống Đa, Hà Nội phải vào bệnh viện Bạch Mai khám vì triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, bụng hơi đau ở dưới sườn trái. Anh được bác sĩ xét nghiệm máu và siêu âm, phát hiện men gan cao và gan nhiễm mỡ. 

Anh Ch ngẩn người ra vì từ trước đến nay anh nghĩ gan nhiễm mỡ chỉ ở những người nhiều tuổi, anh ít tuổi sao đã bị? Không chỉ mắc gan nhiễm mỡ, anh Ch còn có dấu hiệu rối loạn nội tiết.

Sau khi được bác sĩ tư vấn anh bỏ rượu bia, anh Ch vẫn tiếc nuối. Anh làm công việc kinh doanh, là cánh tay phải của sếp nên ngày nào anh cũng phải đi tiếp khách với sếp. Với anh đi nhậu là công việc, nếu phải kiêng anh cũng không biết sẽ như thế nào. 

Đắn đo không muốn làm lỡ công việc, chỉ khi bác sĩ bảo “một ung thư gan – hai bỏ rượu, anh cứ chọn’. Nghĩ đến câu "Trẻ bỏ sức khoẻ kiếm tiền rồi về già dùng tiền mua sức khoẻ", anh Ch đã đồng ý kiêng rượu để điều trị gan nhiễm mỡ.

Anh Hoàng Đức H. 29 tuổi, trú tại Tương Mai, Hoàng Mai, Hà Nội cũng tương tự. Anh H. cảm thấy mệt, da vàng và đau sườn phải. Anh đi kiểm tra bác sĩ cho biết “gan vàng óng” vì nhiễm mỡ nặng. Bình thường lá gan của người ta có màu hồng còn của anh bị nhiễm mỡ khiến nó trở thành màu vàng với các mảng mỡ dày.

Anh H. cũng là “tiên tửu”. 29 tuổi cao 1,67mét nhưng anh nặng 92 kg. Anh kể mỗi lần uống rượu da có bị phản ứng loang đỏ nhưng anh nghĩ đó là tự nhiên mà không biết rằng đó là ảnh hưởng của gan bị nhiễm độc.

Tại khoa tiêu hoá của Bệnh viện Bạch Mai, rất nhiều bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ tới khám còn rất trẻ, thường các bệnh nhân được phát hiện khi xét nghiệm thấy men gan tăng cao.

PGS.TS Nguyễn Thị Vân Hồng - Phó trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, nguyên nhân hàng đầu dẫn đến gan nhiễm mỡ là do uống rượu. 

Chưa có con số thống kê chính xác nhưng phải tới quá nửa số bệnh nhân đến khám và điều trị các bệnh về gan đều có liên quan đến rượu. 

Tuy nhiên, cũng có rất nhiều nguyên nhân khác dẫn đến gan nhiễm mỡ như rối loạn chuyển hóa, chế độ ăn uống, vận động…

Vì vậy trong giới chuyên môn người ta chia ra hai nhóm: Gan thoái hóa mỡ do rượu và gan thoái hóa mỡ không do rượu. 

Những người mắc các bệnh về rối loạn chuyển hóa (đái tháo đường, rối loạn mỡ máu...) hoặc sử dụng thuốc quá liều.  

Ngoài ra, các thống kê cũng cho thấy nếu chế độ ăn quá nhiều chất béo, nhiều đường hoặc quá ít chất đạm cũng có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Biểu hiện của bệnh gan nhiễm mỡ rất mơ hồ, đa số bệnh nhân không có triệu chứng mà chỉ phát hiện trong lúc đi khám tổng quát. Một số bệnh nhân phát hiện khi bệnh nặng vì mệt mỏi, chán ăn và đau ở hạ sườn phải.

Rượu - thủ phạm của gan nhiễm mỡ

Tiến sĩ Lê Đình Tùng – Bộ môn Sinh lý học trường Đại học Y Hà Nội cho biết với việc uống rượu như hiện nay của người Việt thì nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm ngày càng tăng lên.

TS Tùng phân tích khi uống rượu thì rượu được hấp thu 20% ở dạ dày, 80% ở ruột non và gan chịu trách nhiệm oxy hoá rượu.

Rượu làm giảm oxy hóa axit béo ở ngoài gan. Sự suy giảm chức năng gan kết hợp với chế độ dinh dưỡng kém ở người uống rượu gây hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein và ức chế sự thải mỡ ở gan, hậu quả là tăng nhiễm mỡ ở gan. Tế bào gan có các hốc chứa đầy mỡ sẽ đẩy nhân tế bào lệch về một phía.

Theo ông Nguyễn Phương Nam – Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam thì hiện nay ở Việt Nam có 77,3% nam giới và 11,1% nữ giới hiện tại có uống rượu bia, trong đó 44,2% nam giới uống ở mức nguy hại (trong 30 ngày qua có ít nhất 1 lần uống ≥ 6 đơn vị cồn).

Ông Nam cho biết EU năm 2009 đã chỉ ra 3 mối liên quan chặt chẽ giữa việc sử dụng rượu bia và tác hại tử vong do TNGT và xơ gan. Ban đầu chỉ là những bệnh lý như gan nhiễm mỡ và nó phát triển âm thầm thành xơ gan, đặc biệt khi gặp các tác nhân khác như viêm gan vi rút B và C.

Theo thống kê của WHO thì mỗi năm trên thế giới có 3,3 triệu người tử vong - khoảng 5.9% tử vong trên toàn cầu có liên quan tới sử dụng rượu bia ở mức có hại.