Nhà vệ sinh trường học: Bao giờ mới là công trình chính?.

Những hệ lụy đến sức khỏe

Chị Nguyễn Thanh M. có con theo học lớp mẫu giáo lớn tại một trường mầm non ở Hóc Môn (TP.HCM) cho hay cứ mỗi lần đến trường đón con, câu đầu tiên bé Nấm hỏi khi gặp mẹ là: “Con muốn đi vệ sinh…”. Một hai lần đầu chị không để ý nhưng ngày nào cũng lặp đi lặp lại khi Nấm kể “Nhà vệ sinh ở trường dơ và hôi lắm…”. Chị M. kể bé Nấm nhịn uống nước vì sợ phải đi “giải quyết” ở trường. Có lần bé Nấm kêu đau bụng, chị M. đưa con đi khám thì bác sĩ kết luận con bị viêm đường tiết niệu phải điều trị kháng sinh kéo dài một tuần.

Tình trạng nhà vệ sinh trường học khiến học sinh sợ hãi đã không còn là chuyện quá ngạc nhiên. Nhưng những con số về tình hình dịch bệnh lây lan từ nhà vệ sinh kém vệ sinh ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ em khi đi học mới là thực trạng đáng báo động.

 

Các em học sinh không dám đi vệ sinh ở trường mà phải chạy về nhà hoặc tìm nơi khác

Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy, năm 2014, số người mắc và chết do tiêu chảy cấp hiện vẫn được xếp thứ 4 trong 10 nguyên nhân dẫn đầu của bệnh nhân nhập viện. Trong đó, nhà vệ sinh trường học được xem là nơi phát sinh nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất với dịch tay chân miệng, tả, thương hàn, viêm đường ruột, viêm gan A…

Bên cạnh những dịch bệnh nguy hiểm đe dọa đến tính mạng, nhà vệ sinh trường học kém vệ sinh còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ làm tổn thương tâm lý và quá trình phát triển thế chất của trẻ. Mặc dù cùng được tiếp nhận dinh dưỡng bổ sung như nhau, nhưng các trẻ bị tiêu chảy càng nhiều ngày thì sau 24 tháng, sự tăng trưởng chiều cao và cân nặng bị suy giảm.

Chung tay để công trình phụ trở thành chính

Một khảo sát của UNICEF tại Việt Nam vào cuối năm 2014 cho thấy: chỉ có 11,7% trong tổng số 73% nhà vệ sinh tại các trường học trên địa bàn cả nước được khảo sát đạt chuẩn nhà vệ sinh an toàn. Riêng ở khu vực nông thôn, con số này còn thấp hơn rất nhiều đến mức có tới 27% trẻ em nông thôn phải đi vệ sinh ở bên ngoài. Bên cạnh đó, theo ghi nhận của UNICEF, trong số những nhà vệ sinh hiện có, rất nhiều nhà vệ sinh bốc mùi hôi thối, nhất là vào giờ cao điểm (giờ học sinh ra chơi). Sở dĩ có tình trạng này là do đa phần các địa phương khi xây dựng trường chỉ chú ý đến phòng học trong khi quy định nhà vệ sinh đạt chuẩn khi xây dựng trường học chưa được tuân thủ đúng nên nhà trường ít khi quan tâm đến việc xây nhà vệ sinh.

 

Chất lượng nhà vệ sinh trường học luôn là mối bận tâm của các bậc phụ huynh

Đồng thời, nhiều trường có số lượng học sinh đông nhưng nhà vệ sinh không đủ để cung ứng cho các em và ý thức của một bộ phận không nhỏ học sinh còn kém khiến tình trạng mất vệ sinh trở nên trầm trọng hơn. Cũng theo UNICEF, do nhiều trường tiết kiệm chi phí nên không thuê người quét dọn vệ sinh, dẫn đến tình trạng tường dơ, bồn cầu bám bẩn, nhà vệ sinh bốc mùi.

Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường trong trường học giai đoạn 2012 - 2015 nêu rõ: “Phấn đấu đến cuối năm 2015, 100% các trường mầm non và phổ thông có đủ nước sạch và nhà vệ sinh hợp vệ sinh”. Tuy nhiên, đối chiếu giữa tình hình thực tế đến thời điểm này, ở chính những địa bàn thuận lợi nhất là Hà Nội và TP.HCM thì mục tiêu đó đã quá hạn khi kết quả khảo sát về nhà vệ sinh trường học các cấp do Sở GD – ĐT Hà Nội công bố vào tháng 9-2016 vừa qua, có tới 2700 nhà vệ sinh vẫn chưa đạt chuẩn ở Hà Nội. Thậm chí có một số nhà vệ sinh đang xuống cấp trầm trọng, các hạng mục như trần, tường, đường ống nước hư hỏng, bốc mùi…

Khi nào nhà vệ sinh được xem là công trình chính trong trường học? Câu hỏi này vẫn cần nhiều sự quan tâm của cơ quan quản lý, trường học và của cả cộng đồng vì thế hệ tương lai.